شبکه رشد و هزار راه نرفته پیش رو - وبلاگ خلیج اپ

به گزارش وبلاگ خلیج اپ، تهران (پانا) - شبکه ملی رشد به عنوان رسانه ای پویا با ماموریت توسعه و ترویج محتوای کتاب های درسی سال ها است که چراغ خاموش فعالیت می نماید. در یک سال اخیر این شبکه رویکرد های جدیدی را با تغییرات مدیریتی در بدنه سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در پیش گرفته است. از این رو برآن شدیم تا با معرفی این رسانه به جامعه مخاطبین بخشی از عملکرد، رسالت و اقدامات این شبکه آموزش محور تشریح گردد.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، وزارت آموزش و پرورش در کشور ماه عهده دار شبکه گسترده تعلیم و تربیت است و هر ایرانی بایستی برای برخوردار شدن از سواد خواندن و نوشتن و پیشرفت در راستا علم از این کانال عبور کند. در شبکه گسترده آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ارگان فراوری نماینده محتوا برای آموزش شبکه گسترده 15 میلیونی دانش آموزان است که اقدام به طراحی و فراوری کتب درسی از پایه اول تا دوازدهم می نماید.

با توجه به اینکه تمام دانش آموزان در31 استان کشور یک سطح استعداد، امکانات آموزشی و محیط جغرافیایی یکسانی نیستند و بعضی در نقطه صفر مرزی به دور از تمام امکانات و بعضی در لاکچری ترین سطح ممکن به زندگی و تحصیل می پردازند سازمان پژوهش درصدد تاسیس شبکه ای برآمد که محتوای یاری درسی برای دانش آموزان بر بستر وب ایجاد کند تا جوابگوی احتیاجهای جمعیت 15 میلیونی دانش آموزان باشد. این اقدام به توجه به گسترش شیوه آموزش الکترونیک در ایران و دنیا مورد توجه نهاده شد و جرقه آن در دهه 70 زده شد. هدف از راه اندازی این شبکه ارائه خدمات به تمام کسانی بود که درصدد بودند به نوعی از محتواهای آموزشی استفاده نمایند. مسئولیت راهبری این شبکه از سال 1385 به معاونت فناوری اطلاعات و ارتباطات واگذار شد و نام این شبکه از شاد(منظور شبکه شاد فعلی نیست) به رشد تغییر پیدا کرد.

راستا فعالیت شبکه رشد از دهه 70 تا 90

فراوری محتوا از همین سال ها برای شبکه رشد آغاز شد اما به خاطر چند دلیل کمتر مورد توجه نهاده شد. از جمله این دلایل می توان به ضعف در اطلاع رسانی به جامعه مخاطبان، عدم تأکید و اجبار به استفاده از محتوای فراوری شده در شبکه رشد، نگرانی از ورود دانش آموزان به فضای مجازی و صرف زمان مناسب برای غنی شدن محتوای موجود در این شبکه اشاره نمود. شبکه رشد حدود 15 سال ابتدایی تاسیس محتواهایی برای دانش آموزان المپیادی و مقالات علمی را فراوری می کرد که از سال 85 به سمت فراوری محتوای متناسب با برنامه درسی پیش رفت و در این راستا محتواهای این شبکه تا سال 91 پر بار، برای تمام پایه های تحصیلی و همچنین متناسب با برنامه درسی شد.

فعالیت شبکه رشد در دهه 90

از سال 91 و با تصویب برنامه درسی ملی و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش باز تعریف در محتوای فراوری آغاز و تا سال 97 نهایی و عملیاتی شد. شبکه رشد با این تغییر محتوا به گونه ای ساماندهی شد که دانش آموز بتواند با توجه به پایه تحصیلی به مطالب مورد نظر خود که در آن قابلیت تعامل نیز وجود دارد، دسترسی پیدا نمایند. بیشترین محتوای فراوری شده در شبکه رشد جدید در دوره ابتدایی، سپس دوره متوسطه اول و در خاتمه دوره متوسطه دوم است. این بازتعریف محتوا باعث ایجاد دو شبکه رشد قدیم و جدید شد. علت این امر نیز عدم پیشیبانی مطالب رشد قدیم روی موبایل است و به همین دلیل امکان انتقال این مطالب به بستر جدید فراهم نشد.

برنامه سازمان پژوهش در سال 99

یکی از اهداف سازمان پژوهش برای غنا بخشیدن به شبکه ملی مدارس ایران (رشد) در 6 ماه ابتدایی سال 1399، فراوری چندین محتوا برای هر کتاب و غنی کردن محتوا در متوسطه دوم و فنی وحرفه ای بود. در راستای تحقق بخشیدن به این هدف در چند سال آینده از ظرفیت های معلمان نیز برای فراوری محتوا در رشد استفاده خواهد شد. با تحقق این هدف فقر محتوایی الکترونیکی موجود در کل نظام آموزشی تا حدودی برطرف خواهد شد. اقدام دیگر سازمان پژوهش در راستای غنا بخشیدن به شبکه رشد تأسیس و راه اندازی مرکز یادگیری معلم در شبکه رشد بوده است.

تشریح تقسیم بندی محتواها در شبکه رشد

4 نوع محتوا در شبکه رشد وجود دارد. مورد اول فیلم آموزشی ویژۀ معلمان، دانش آموزان، مورد دوم فایل های صوتی هستند که به آن ها کتاب گویا اطلاق می گردد، بخش سوم محتواهای تعاملی شامل آزمون، آزمایش، تکرار و تمرین و بخش چهارم مطالب تکمیلی شامل داستان، شعر، قصه است. در شبکه رشد سرویس های بسیار متنوع و متعددی از جمله دانشنامه، المپیادها، کارآفرینی، بانک تصاویر، جشنواره فیلم رشد و محتواهای الکترونیک وجود دارد.

رشد و شاد، دو شبکه هم پوشان

شبکه ملی مدارس ایران رشد دارای کارویژه ها و اهدافی همانند شبکه اجتماعی دانش آموزی شاد نیست. آموزش محتوا به دانش آموزان در شبکه رشد به صورت بر خط یا آنلاین نیست، شبکه رشد پشتیبان کلاس درس و معلم است، در رشد معلم نقش اصلی و راهبری آموزشی را بر عهده دارد، محتواهای شبکه رشد برای دانش آموزان چند پایه و یا عدم برخوردار از معلمان متخصص مناسب است. شبکه ملی دانش آموزی شاد بستری برای آموزش است. مقرر نیست که دو شبکه رشد و شاد با یکدیگر ادغام شوند. محتوای فراوری شده در شبکه رشد با شبکه دانش آموزی شاد همسو است. محتوای فراوری شده در رشد بیشتر در جهت برطرف احتیاج دانش آموزان با توجه به شیوع ویروس کرونا طراحی شده است. بحث آموزش خودآموز یا آموزش از راه دور در شبکه رشد دیده نشده است. رشد حاصل یک احتیاج است، اما شاد حاصل یک بحران است. با این وجود شبکه شاد می تواند به تکمیل و غنابخشی محتواهای شبکه ملی رشد یاری زیادی کند و می توان در شبکه شاد لینک ورود به رشد نیز در نظر گرفته گردد.

در تشریح بهتر موضوع همین بس که بدانید دکتر حسن ملکی رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی درباره این دو شبکه گفته است: شبکه ملی رشد و سامانه شاد رقیب هم نیستند بلکه همراه و همکار هم هستند. مأموریت شبکه رشد فراوری استانداردهای گوناگون در عناصر برنامه درسی و فعالیت های آموزشی و معرفی آن ها به عنوان کالای قابل استفاده برای معلمان، دانش آموزان و خانواده ها است در حالی که مأموریت شبکه شاد اجرای آموزش ها و استانداردهای فراوری شده در صحنه عمل است.

رشد دوبرابری میزان استفاده از شبکه رشد در ایام کرونا

با شیوع ویروس کرونا در ابتدا میزان بازدید و استفاده از محتوای شبکه ملی مدارس ایران کاهش پیدا کرد اما بعد از مدتی در آنالیز ها معین شد بالای 50 درصد جمعیت کلاس ها و مخصوصاً معلمان در دروسی که باید برای دانش آموز محتوا ارسال نمایند از محتواهای رشد استفاده می نمایند که نشان دهنده رشدی دو برابری است.

تبدیل شبکه رشد به اولین شبکه مورد علاقه دانش آموزان و معلمان

شبکه ملی مدارس رشد در سال های آینده با توجه به اهداف در نظر گرفته شده برای آن، باید به معنای واقعی کلمه متحول خواهد شد و به ملی بودن خود جامه عمل می پوشاند. در شبکه رشد کلیه خدمات مورد احتیاج دانش آموز، معلم، والدین، کادر آموزشی مدرسه، مشاوره، هدایت تحصیلی، انتخاب رشته، باید آماده سازی شده و در حال ارائه است که با توجه به میزان رشد مراجعه نماینده به این شبکه می توان منتظر رسیدن این شبکه با صندلی واقعی خود یعنی اولین شبکه مورد علاقه دانش آموزان و معلمان بود. هدف غایی دیگری که برای شبکه رشد در نظر گرفته شده است شخصی سازی کردن محتوا فراوری شده است. به این صورت که دانش آموزان اعم از دانش آموزان مدارس فنی و حرفه ای، مدارس عادی، دانش آموز مدارس خاص و مدارس با احتیاجهای ویژه استثنایی با مراجعه به این محتوا احتیاجهایشان را مرتفع و مهارت تحصیلی مورد احتیاج خودشان را کسب نمایند. این شبکه با شخص سازی محتوا، فراهم کردن امکان ایجاد تعامل، انجام کار کارشناسی روی محتوا های فراوری شده در شبکه رشد، ایجاد مرکز یادگیری معلم، فراهم کردن محتوا برای کلیه پایه های تحصیلی به زودی به پر مخاطب ترین شبکه دانش آموزی در سطح کشور تبدیل خواهد شد.