درمان دیسک گردن با اصلاح فعالیتها، فیزیوتراپی، درمان دستی، دارو و ..
به گزارش وبلاگ خلیج اپ، بخش گردنی ستون فقرات وزن سر را که تقریباً 4.5 کیلوگرم است، نگه می دارد و خم کردن سر به جلو و عقب و ظرفین و چرخش 180 درجه ای سر را ممکن می سازد
چنانچه ماده دیسک عصب نخاعی را لمس کند یا به آن فشار بیاورد، علائمی مانند درد گردن یا بازو، بی حسی یا گزگز آغاز می گردد.
نخستین مرحله برای درمان دیسک گردن استراحت کردن، مصرف داروهای مسکن، تزریق های ستون فقرات و فیزیوتراپی است. دیسک گردن بیشتر بیماران ظرف شش هفته بهبود می یابد و می توانند فعالیت های معمول خود را از سر بگیرند. اما اگر علائم برطرف نگردد، به ناچار جراحی توصیه می گردد.
آناتومی دیسک
اگر بدانید که ستون فقرات چگونه کار می نماید، بهتر متوجه چگونگی ابتلا به فتق دیسک می شوید. ستون فقرات از 24 استخوان متحرک به نام مهره تشکیل می گردد.بخش گردنی ستون فقرات وزن سر را که تقریباً 4.5 کیلوگرم است، نگه می دارد و خم کردن سر به جلو و عقب و ظرفین و چرخش 180 درجه ای سر را ممکن می سازد. هفت مهره گردنی که از C1 تا C7 شماره گذاری می گردد، وجود دارد. مهره ها به وسیله دیسک از هم جدا می گردد، دیسک های بین مهره ای مانند محافظ هایی عمل می نمایند که اجازه نمی دهند مهره ها روی هم ساییده گردد.
به حلقه بیرونی دیسک آنولوس گفته می گردد. آنولوس نوارهایی فیبری دارد که بدنه های هر مهره را به هم متصل می نماید. بعلاوه هر دیسک مرکزی به نام نوکلئوس دارد که مملو از ماده ای ژلاتینی است.
در سطح هر دیسک یک جفت عصب نخاعی از نخاع خارج می گردد و در بدن منشعب می گردد. نخاع و عصب های نخاعی مانند تلفن عمل می نمایند و انتقال پیغام ها یا تکانه ها را بین مغز و بدن ممکن می سازند تا فرمان های حرکتی و احساسات منتقل گردد.
دلایل فتق دیسک گردن
حادثه ها و تصادف های متداولی که باعث آسیب تماشا دیسک های گردنی C4/C5 و C5/C6 می گردد، به توضیح زیر است:
تصادف وسایل نقلیۀ موتوری
سر خوردن و زمین خوردن
تصادف موتورسیکلت
سانحه در محل کار
ساییدگی دیسک ناشی از بالا رفتن سن
تصادف کامیون
بلند کردن بارهای سنگین
قربانی ضرب و جرح و حمله های خشونت آمیز شدن
آسیب تماشا عابر پیاده در تصادفات
آسیب تماشا هنگام انجام فعالیت های ورزشی و تفریحی
تصادف دوچرخه؛
سانحه در محل ساخت و ساز و
آسیب تماشا در اثر استفاده از محصولات معیوب
فشار ناشی از هر گونه ترومای غیرنافذ یا چرخش ناگهانی گردن به دیسک C4/C5 یا C5/C6 می تواند به قدری باشد که باعث برجستگی یا پارگی دیواره دیسک و در نتیجه نشت مایع درون دیسک گردد. بخش بیرون زده دیواره خارجی دیسک به عصب ها فشار می آورد و باعث احساس درد در مهره های گردنی می گردد.
علائم فتق دیسک گردن
وقتی بیرون زدگی یا فتق دیسک به نخاع یا ریشه های اعصاب خروجی از نخاع فشار می آورد، درد تیز و تیر کشنده ای در گردن، شانه ها یا بازوها و دست ها آغاز می گردد.
اگر دچار این علائم شدید، حتماً به جراح ستون فقرات مراجعه کنید.
فتق دیسک گردن ممکن است با علائم زیر نیز همراه باشد:
بی حسی یا گزگز شانه ها، بازوها یا انگشتان؛
ضعف بازو و دست یا کاهش قدرت گرفتن اشیاء در دست؛
چرخاندن گردن باعث احساس درد در گردن، شانه ها، بازوها و دست ها می گردد؛
درد انفجاری یا گزگزی مانند شوک الکتریکی که از شانه ها تا بازوها را دربرمی گیرد و
مشکل در هماهنگی یا تعادل.
درمان بدون جراحی دیسک گردنخوشبختانه بیشتر موارد فتق دیسک گردن به جراحی احتیاج ندارد. در این بخش با درمان های غیرجراحی برای برطرف علائم ناشی از فتق دیسک گردن آشنا می شوید.
اصلاح فعالیت ها
اصلاح فعالیت ها و ورزش هایی که باعث تشدید فتق دیسک گردن می گردد، درد و فشار وارد بر گردن، شانه ها و بازوها را کاهش می دهد. از جمله فعالیت های مضر برای دیسک گردن می توان به بردن بارهای سنگین بالای سر، دویدن، تنیس یا هر گونه ورزشی اشاره نمود که به علت افزایش ارتعاش و فشردگی مهره های گردن به گردن فشار می آورد.درمان دارویی
نخستین عامل درد ناشی از فتق دیسک گردن تحت فشار قرار گرفتن نخاع یا ریشه عصب و دومین عامل التهاب خود دیسک است. داروهای زیر می تواند درد و ناراحتی بیمار را تسکین دهد:داروهای ضدالتهابی:داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن (ادویل، الیو، مورتین) یا بازدارنده های COX-2 از قبیل سلبرکس و موبیک مسکن های بسیار موثری هستند.
استروئیدهای خوراکی:استروئیدهای خوراکی مانند پردنیزون یا بسته دوز مدرول فقط برای یک دوره کوتاه یک هفته ای تجویز می گردد.
فیزیوتراپی
طب فیزیکی و توانبخشی برای تسکین درد حاد توصیه می گردد. فیزیوتراپیست یا متخصص طب فیزیکی طرح درمانی شامل گرما و سرما درمانی و برق درمانی را برای تسکین درد، تقویت، بهبود توانایی حرکتی و تسهیل فرایند التیام تهیه می نماید. برنامه توانبخشی پیروز از آسیب های آینده نیز پیشگیری می نماید.طب فیزیکی در اصلاح بیشتر آسیبهای اسکلتی-عضلانی از جمله زانو ضربدری، پای پرانتری و بسیاری از دردهای مفصلی از جمله گرن درد، کمردرد و ... موثر شناخته شده است.
تراکشن گردنفیزیوتراپیست یا دستگاه تراکشن خانگی فشار روی فتق دیسک را کاهش می دهد. البته تراکشن برای همه مفید نیست.
درمان دستی
متخصص درمان دستی دستکاری های ملایمی را برای بهبود عملکرد مفصل و تسکین درد ناشی از نقص عملکرد مفصل انجام می دهد.بلاک عصبی و تزریق استروئید بلاک عصبی و تزریق استروئید مولدهای درد را در مهره های گردنی نشانه می گیرد و درد را تسکین می دهد. اگر تزریق موثر باشد، اما درد را فقط برای مدت کوتاهی تسکین بدهد، متخصص مدیریت درد غالباً عمل های مداخله ای مانند ابلیشن رادیوفرکوئنسی شاخه میانی را پیشنهاد می دهد.
در چه مواردی جراحی برای درمان دیسک گردن ضروری است؟
اگر درمان های غیرجراحی موثر نباشد، به ناچار جراحی توصیه می گردد.
دیسککتومی قدامی گردن متداول ترین عملی است که برای درمان آسیب دیدگی دیسک گردن انجام می گردد. جراح تمام دیسک آسیب دیده یا بخشی از آن را برمی دارد تا فشار از روی ریشه های عصبی یا نخاع برداشته گردد. جراح بافت های نرم گردن را کنار می زند تا دیسک بیرون زده و متهاجم تعیین گردد. فشار روی نخاع یا ریشه های عصب پس از برداشتن دیسک از بین می رود.در صورت لزوم می توان فضای خالی دیسک برداشته شده را با گرفت استخوانی پر کرد ـ گرفت استخوانی تکه استخوان کوچکی است که معمولاً از مفصل ران بیمار گرفته می گردد. پیوند استخوان به منظور به هم متصل کردن یا جوش دادن مهره ها انجام می گردد ـ به این عمل فیوژن یا خشک کردن مهره ها می گویند.
گاهی اوقات از وسایلی مانند پیچ و پلاک برای تسهیل جوش خوردن مهره ها و افزایش پایداری ستون فقرات استفاده می گردد. جراح در عمل خلفی دیسک گردن، بخشی از استخوان پوشش دهنده عصب را برمی دارد ـ این عمل لامینوتومی گفته می گردد.
خوشبختانه این عمل ها را غالباً می توان با بهره گیری از تکنیک های کم تهاجمی انجام داد. جراحی بسته یا با حداقل تهاجم از راه برش های کوچک تر و با استفاده از وسایل کوچک مخصوصی مانند میکروسکوپ و اندوسکوپ انجام می گردد.
دوران بهبود و پیشگیری
مهم ترین توصیه هایی که برای جلوگیری از عود فتق دیسک باید انجام بدهید، به توضیح زیر است:
تکنیک های صحیح وزنه برداری و بلند کردن اشیاء را یاد بگیرید؛حالت اندامی مناسب را هنگام نشستن، ایستادن، حرکت کردن و خوابیدن رعایت کنید؛
برنامه ورزشی مناسبی برای تقویت عضلات ضعیف گردن و شانه داشته باشید و از آسیب های تازه پیشگیری کنید؛
اصول ارگونومی را در محل کارتان رعایت کنید؛
وزن و توده بدون چربی بدن را در حد سالم نگه دارید.
مثبت اندیش باشید و استرس تان را مدیریت کنید.
سیگار نکشید.
منبع: راسخون